SLAKKEN OP TOSCAANSE WIJZE

Tijdens mijn jeugd kookte mijn vader praktisch nooit. Als hij dan kookte, was het meestal iets bijzonders. Voor een smaakgierig kind, zoals ik, waren dat bijzondere momenten. Het zal waarschijnlijk te maken hebben gehad met zijn liefde voor Frankrijk dat hij wijngaardslakken in kruidenboter voor ons klaar maakte (het was ook 'in' in de jaren zeventig). Ik vond het heerlijk.

16 jaar geleden kocht ik van een Duitse wijnboer de meest fantastische Riesling ooit. Mijn moeder kende de schoonvader van de boer. Via hem kwamen mijn bestellingen binnen. We hebben een keer de boer, de boerin en hun wijngaard bezocht. In de wijngaard stikte het van de slakken. Reusachtig waren ze. Ik vertelde ze dat ze gefortuneerd waren met zoveel heerlijks in hun wijngaard. Ze bekenden mij dat ze nimmer een slak uit eigen wijngaard hadden gegeten en wilden het wel proberen.

Ik verzamelde gauw wat slakken in een plastic zakje. Op de boerderij ontdeed ik de slakken zo goed als mogelijk van hun slijm, blancheerde ze in kokend water en maakte ze verder schoon. Ik kookte ze vervolgens in een zelfgemaakte groentebouillon. Daarna stopte ik de slakken terug in hun huisjes en sloot die af met kruidenboter en hop in de oven.....heerlijk!
Kort daarna kwam ik erachter dat wat ik deed helemaal niet kon. Slakken moeten voor consumptie eerst ontslakt worden. De darmen van de slak kunnen blijkbaar giftige plantenresten bevatten. De slakken zou je eigenlijk een paar dagen van te voren op een dieet van verse kruiden moeten zetten. Sommigen geven een dieet van bloem of een combinatie van kruiden en bloem. Gelukkig hadden de slakken al overvloedig hun behoeften gedaan in het plastic zakje waarin ik ze had verzameld. Geen van ons allen is er ziek van geworden en ze smaakten goed.
Omdat wijngaarden hier in geen velden of wegen te bekennen zijn en een slakkenfarm ook niet in de buurt is, neem ik voor het gemak een blikje. Bij sommige merken is het duidelijk dat de slakken een overvloedig dieet hebben gehad van bloem. Bij het doorbijten kom je dan een sliert bloem tegen. Niet lekker!

Dit recept heb ik ontdekt in een Toscaans kookboek van een goede vriend. Het is heel eenvoudig en het kan als voorgerecht of als hoofdgerecht.
Snipper een uitje, haal het vel van een verse varkensworst eraf en verkruimel de worst. Een paar minuten in de olijfolie bakken. Omdat ik zo dol ben op knoflook, voeg ik ook wat gesnipperde knoflook toe maar dat hoeft voor dit recept eigenlijk niet. Blus af met een klein glaasje witte wijn. Voeg een paar fijngehakte ontvelde tomaten (of uit blik) en de slakken toe. Maak op smaak met vers citroensap, zout en peper. Circa 20 minuten laten pruttelen totdat de saus vorm heeft gekregen en de smaken goed zijn vermengd.

Rustiek genieten en de saus deppen met een korstig stuk brood.

POMPOENRISOTTO

De smaak is zo goed als de kleur. Wat kan ik er nog meer over zeggen.

Wees voor de risotto kien op de rijst want de kwaliteit is van belang. De korrels moeten gepolijst zijn en zeer zetmeelhoudend om de risotto romig te maken. Bij gebrek aan kwaliteit willen sommige mensen weleens room toevoegen aan de risotto. Dit is niet de bedoeling. Goede rijst en voortdurend roeren leveren het beste resultaat op. Ik ben gebaat bij Carnaroli van Scotti. Ik heb ook weleens gekookt met Vialone Nano wat ook heel goed ging. Goede risottorijst kan tot drie keer het eigen volume aan vocht opnemen.

Kies een niet te grote pompoen (meer smaak) en snijd die in stukjes. Indien de schil oranje en niet te dik is kun je die laten zitten. Dit zal de uiteindelijke kleur ten goede komen. Stoof de pompoen in een laagje water met een beetje zout gaar. Snipper een uitje fijn en fruit die in de olijfolie. Roer er de risottorijst doorheen en bak die, op een heel rustig vuur, even mee totdat de rijst een beetje glazig wordt van de olie. Blus af met witte wijn, laat de alcohol verdampen en voeg de stukjes pompoen met het weinige stoofvocht toe. Giet vervolgens, al roerend, steeds een beetje groentebouillon toe nadat de rijst het vocht heeft opgenomen en hou de risotto zachtjes aan de kook. Maak de groentebouillon zelf of als je geen tijd hebt, neem je groentebouillonblokjes zonder gistextract om doosjessoepsmaak te vermijden.

Voor de groentebouillon gebruik ik in stukken gesneden ui, wortel, bleekselderij (met blad), preiblad, peterseliesteeltjes en wat geplette knoflook. De stukjes groenten met koud water, zwarte peperkorrels, verse tijm, een weinig kruidnagel en laurier en wat zout op het vuur zetten. Na ongeveer een half uur à drie kwartier zacht koken de bouillon zeven en inkoken tot de gewenste sterkte. Indien nodig nog wat peper en zout toevoegen.

Als de rijst beetgaar is (na ongeveer 20 minuten) roer je er een klont boter door en vervolgens geraspte Parmigiano reggiano. Breng verder op smaak met witte peper uit de molen en eventueel zout.

Een witte wijn met een frisse zuurgraad en zo mogelijk met een lichte tinteling van een beetje koolzuur zou bij dit gerecht niet misstaan.

GROENTEN UIT DE OVEN

Dit is geen recept want je hoeft hiervoor niets te maken. Ik weet eigenlijk niet of dit het vermelden waard is maar het is wellicht frappant dat bijna niets doen toch goed kan smaken. De oven doet het werk. Wat dat betreft is het een wonderbaarlijk apparaat. Wat maakt nu die typische ovensmaak?

Groenten uit de oven kan natuurlijk met allerlei groenten. Ik nam: pastinaak, pompoen, tomaat en venkel.

Schil de pastinaak en snijd die in plakken. Snijd ook de venkel in plakken en kook beide groenten in een aantal minuten in zout water totdat ze beetgaar zijn. Snijd ook de pompoen (met of zonder schil) en tomaat in plakken. Leg alle groenten in een ovenschaal. Doe er zout en peper op en hussel alles om met olijfolie. Niet te veel olie want dan wordt het te zompig en niet te weinig want dan brandt het aan. Schik de groenten zo dat de tomaat bovenaan ligt, dan de pompoen op de bodem de venkel en pastinaak. Zet de schaal in de hete oven totdat alles gaar is. Past eigenlijk overal bij: vlees, vis... Lekker makkelijk.

BIETENSALADE

Bieten zijn goedkoop maar hebben een vorstelijke smaak, complex zoet met aardetinten. Biet gaat goed met balsamico-azijn. De azijn vormt een mooi contrast en versterkt zelfs het smakenpalet van de biet. Rode biet met zure room ligt voor de hand maar met buffelmozzarella is een openbaring!

Het is zorg dat bij het garen de smaak in de biet blijft. Kook ze daarom vooral niet geschild in water. Kies de bieten niet te groot bij aankoop, was ze af en pak ze met schil in met aluminiumfolie. Gaar ze in een hete oven voor ongeveer een uur, afhankelijk van de grootte van de bieten. Controleer voor de zekerheid met een vork of ze voldoende gaar zijn. Schraap met een mesje de schil eraf wanneer ze nog heet zijn want dan gaat het makkelijker. Snijd de bieten in plakjes van ongeveer 3 à 4 mm. Leg op elk bord wat rucola en schik daaroverheen afgekoelde plakjes biet. Leg daarbovenop, in het midden, een halve mozzarella en bestrooi de salade met grofgehakte, geroosterde pijnboompitten. Maak een niet al te zure, lobbige dressing van olijfolie, balsamico-azijn en wat zout en giet die over de salade. Door de ingrediënten in afgesloten glazen potje flink te schudden gaat de dressing licht emulgeren. Tot slot een paar draaien aan de zwarte pepermolen en eventueel een beetje fleur de sel of maldonzout op de mozzerella.

Nee, geen rode wijn bij deze salade maar fris wit. Een droge riesling...?

Nog een tip voor de zuinige thuiskok: de buffelmozzarella van Zanetti is betaalbaar en ook nog eens acceptabel van smaak en kan zonder meer in deze salade verwerkt worden.

HARDER

De harder is een smakelijke vis met stevig vlees en niet duur. Ideaal om te grillen. Ik kies het liefst voor de kleinere exemplaren, ongeveer zo groot als een haring. Mijn ervaring is dat grote harders gronderig kunnen smaken. De kuit van een harder is bijzonder en wordt in Italië gezouten en gedroogd. Het heet dan 'bottarga di muggine'. Ik heb het in Nederland nog nooit gevonden maar soms koop ik het in België. Dit is een ware delicatesse en hoort eigenlijk niet op deze blog vermeld te worden omdat het een beetje prijzig is. Mocht je het vinden dan raad ik je het aan om het toch een keer te proberen. Het is heerlijk over de spaghetti. Fruit hiervoor langzaam en voorzichtig fijngesnipperde knoflook in olijfolie (niet bruin laten worden). Sauteer de gaar gekookte spaghetti hierin en voeg zwarte peper en zout naar smaak toe. Rasp hierover de bottarga. Goddelijk!

Maar nu terug naar de vis zelf. Gegrilde harder dus. Haal de vis leeg en schraap met een bot mesje de schubben eraf. Zout de vis en laat die een tijdje staan. Snijd knoflook en bladpeterselie fijn. Maak hiervan een dik sausje met wat olijfolie, peper en zout. Gril de vis aan weerszijden op de barbecue of grillplaat totdat hij gaar is. Smeer vervolgens de saus op de vis, draai hem om en smeer snel de saus op de andere kant, keer hem weer snel om en haal de vis van de grill. Het moet snel gebeuren omdat de saus niet mag verbranden. Serveer de vis met citroen.

SINAASAPPELSALADE

Deze Siciliaanse salade is goed voor extra vitamine in de winter en verfrissend in de zomer. Vergeet daarom niet, de komende zomer, deze salade weer te maken.

Snijd venkel in hele dunne plakjes en leg die op een bord. Schil sinaasappels en snijd die ook in dunne plakjes. Vang hierbij het sap op. Leg de plakjes sinaasappel op de plakjes venkel (daarom niet te zien op de foto). Leg hier overheen rode uienringen, zwarte Italiaanse olijven (in dit geval taggiasche olijven) en grof gesneden bladpeterselie. Giet hier overheen het sap en olijfolie. Zwarte peper en zout naar smaak.

De smaken van de ingrediënten in deze salade lijken voor sommigen misschien een onmogelijke combinatie maar ze zijn perfect in balans. Aan het zoet van de sinaasappel wordt goed tegenwicht geboden door de olijven en de ui.

Lekker met een Siciliaanse Grillo.